सातबाऱ्यावरील H, H1,NH,P,PR अ खुणा | Satbara Utara Khuna

Satbara Utara Khuna : सातबाऱ्यावरील H, H1,NH,P,PR अ खुणा म्हणजे काय? अशी माहिती सध्या कुठेच मिळत नाही, म्हणून आम्ही सातबाऱ्या वरील खुणा का आणि कशाला असतात अशी सविस्तर माहिती देत आहे.

सातबारा उतारा खुना बद्दल माहिती (Satbara Utara Khuna)

सातबारा उतारा (७/१२ उतारा) हा जमिनीशी संबंधित एक महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. त्यामध्ये जमिनीची माहिती, मालकी, क्षेत्रफळ, सीमा इत्यादी तपशील आहेत. या दस्तऐवजावर विविध चिन्हे आहेत, जी विशिष्ट गोष्टी दर्शवितात.

सातबारावरील महत्त्वाच्या चिन्हांबद्दल आणि त्यांचे अर्थ खाली जाणून घ्या.

H/H1 / H2 - म्हणजे काय?

1 H

ही खुण "हक्क दाखवलेला आहे" (Mutation Entry done) याचा निर्देश करते.

2 H1

"पहिली हक्क नोंदणी" म्हणजे एखाद्या व्यवहारानंतर (जसे की विक्री/वारसा) पहिली mutation नोंद झाली आहे.

3 H2,H3...

नंतरच्या क्रमांकाने झालेल्या हक्क नोंदी - उदा. दुसरा व्यवहार, वारसाहक्क, वाटणी वगैरे.

हे "फेरफार" (Mutation) नंबरला जोडलेलं असतं. उदाहरण: H1 म्हणजे Mutation Entry No. 1.

NH - म्हणजे काय?

• NH = Non-Heritable याचा अर्थः ही जमीन वारसा हक्काने पुढे नेता येणार नाही.
• बहुतेकवेळा हे "वनजमीन" वनक्क प्रमाणपत्र, (Forest Land) किंवा "सरकारी वाटाघाटीतली" जमीन असते.
• काही वेळा "Lease land" वरही NH असते.
• NH असलेल्या जमिनीचा खरेदी-विक्री व्यवहार करताना फार काळजी घ्यावी लागते - कारण ती कायमची खरेदी legally मान्य नसेल.

P - म्हणजे काय ?

P = Protected / प्रोटेक्टेड जमीन Satbara Utara Khuna Protected ही जमीन काही कायद्यानुसार संरक्षित असते (उदा. कृषी जमीन, अनुसूचित जाती/जमाती यांच्यासाठी दिलेली जमीन).
काही वेळा "PRC जमिनी", इतर वेळा "Tenant Land" असते. विक्री करताना सरकारची परवानगी आवश्यक असते.

PR - म्हणजे काय ?

• PR = Purchase Register
• याचा अर्थ असा की, ही जमीन खरेदीने मिळवलेली आहे (Purchase Entry).
• हे शेतजमिनीच्या विक्री व्यवहारात केलेली फेरफार नोंदणी दर्शवते.
• PR असलेली जमीन म्हणजे ती आधीच्या मालकाकडून विकत घेऊन mutation entry केली गेली आहे.

या खुणांवरून काय समजतं ?

• जमिनीची वर्तमान कायदेशीर स्थिती.
• तिचा विक्री/खरेदी करण्याचा अधिकार.
• कोणीही वारसदार असल्याचा दावा करू शकतो का.
• कुठला फेरफार (mutation) झाला आहे.

सातबाऱ्यावर दिसणाऱ्या इतर सामान्य खुणा

• 1 ) A Autonomy - काही जमीन खास धोरणाखाली असते
• 2 ) T Tenant - जमीन धारक "कुल" आहे (ज्याने जमीन भाड्याने घेतली आहे)
• 3 ) S Sanad - जमीन वरदान स्वरूपात मिळालेली आहे (सरकारकडून)
• 4 ) Joint ownership - ही जमीन संयुक्त नावावर आहे
• 5 ) M Minor - जमीनधारक अल्पवयीन आहे (18 वर्षांखालील)
• 6 ) G Government Land जमीन सरकारी मालकीची आहे
• 7 ) B Bhagidari - भागीदारीतली जमीन (Multiple shareholders)
• 8 ) L Lease - भाडेकरारावर दिलेली जमीन
• 9 ) R Restricted - 7/12 उतारा असलेली ही जमीन विक्रीस प्रतिबंध असते.
• 10 ) D Disputed - जमीन वादग्रस्त आहे, न्यायालयीन प्रकरण आहे

फेरफार प्रकारानुसार खुणा (Mutation Entry Tags)

• 1 वारसा हक्काने फेरफार (Death Succession)
• 2 M खरेदीने फेरफार (Sale)
• 3 G भेट म्हणून फेरफार (Gift)
• 4 E विभाजन / वाटणी
• 5 L जप्ती (Land acquisition / Loan default seizure)
• 6 R1, R2... Rejected Entry / फेरफार नाकारलेले

जमिनीच्या प्रकाराशी संबंधित चिन्हं

• 1 K खेती - म्हणजे लागवडीयोग्य जमीन
• 2 N नॉन-अग्रिकल्चरल - शहरी, व्यापारी किंवा औद्योगिक वापर
• 3 F Forest - वनजमीन
• 4VJNT/SC/ST/OBC अनुसूचित जाती-जमातीच्या आरक्षित जमिनी
• 5 ZP / GP जिल्हा परिषद / ग्रामपंचायत मालकीची जमीन
• 6 सातबारावर लक्षात ठेवाव्या अशा गोष्टी

"विवरण 2" भागात खुणा असतात जसे फेरफार क्र. H1, M2,

NH.

फेरफार क्रमांकासोबत तारीख व कारण नमूद असते.
या खुणांमुळेच जमीन legally clear Satbara Utara आहे की नाही हे समजतं.

जर "R", "D", "NH" अशा खुणा असतील तर ताबडतोब चौकशी करावी.

• उदाहरण - सातबाऱ्याचा नमुना (म्हणजे काय दिसतं)
• फेरफार क्र.
• तारीख.
• कारण
• खुणा
• H1. 12/06/2021 खरेदी M
• H2. 14/08/2022 वारसा W
• H3 .01/01/2023 विभागणी E

महत्त्वाची टीप

जर तुम्हाला अशी जमीन खरेदी करायची असेल जिच्यावर H1, NH, PR वगैरे लिहिलं असेल - तरः
तलाठी/पटवारीकडून फेरफार नोंदी तपासा.
7/12 + 8A उतारा + फेरफार नोंद मिळवा.
वकील किंवा कायदेविषयक सल्लागाराचा सल्ला घ्या.

सातबारा उतारा खुनाबद्दल अधिक माहितीसाठी:

• - जमीन संपादन, विक्री किंवा बांधकाम करताना हे गुण महत्त्वाचे असतात.
• - अचूक माहितीसाठी तलाठी किंवा जिल्हा भूमी अभिलेख कार्यालयाशी संपर्क साधा.

टीप: जमिनीच्या कागदपत्रातील Satbara Utara Khuna कोणत्याही चिन्हाबद्दल शंका असल्यास, वकील किंवा प्रांत ऑफिस कार्यालय मधील अधिकारी यांच्याशी जमीन तज्ञाचा सल्ला घ्या.

हेही वाचा : जिवंत सातबारा म्हणजे काय?