What is a digital Gram Panchayat? : नमस्कार मित्रांनो आज मी तुम्हाला डिजिटल ग्रामपंचायत म्हणजे काय? अशी माहिती देत आहे. (What is a digital Gram Panchayat?)
डिजिटल ग्रामपंचायत म्हणजे काय? What is a digital Gram Panchayat?
डिजिटल ग्रामपंचायत म्हणजे पारंपरिक ग्रामपंचायतीच्या कामकाजाला डिजिटल (संगणकीकृत) पद्धतीने अधिक प्रभावी, पारदर्शक व जलद करण्याची एक आधुनिक संकल्पना आहे. - यामध्ये ग्रामपंचायतीच्या सर्व सेवा व माहिती डिजिटल माध्यमातून उपलब्ध करून देण्यात येतात.
डिजिटल ग्रामपंचायतची मुख्य वैशिष्ट्ये
ऑनलाइन सेवा सुविधा
- ७/१२ उतारा, ८अ, उत्पन्न, जात, रहिवासी प्रमाणपत्रे ऑनलाइन मिळणे.
- मालमत्ता कर भरणा ऑनलाइन.
- विविध अर्ज व तक्रारी ऑनलाईन करता येणे.
डिजीटल ग्रामपंचायत ई-गव्हर्नन्स (E-Governance)
- ग्रामपंचायतीचे सर्व कामकाज संगणकीकृत केले जाते.
- निर्णय प्रक्रिया, सभा व खर्चाचे रेकॉर्ड ऑनलाइन ठेवले जातात.
अरिश उत्तरदायी प्रशासन
- नागरिकांना त्यांच्या भागातील विकासकामांची माहिती ऑनलाइन. milte
- भ्रष्टाचारात घट.
डिजिटल साक्षरता वाढवणे
- गावातील लोकांना संगणक, इंटरनेट व मोबाईलच्या वापराबाबत प्रशिक्षण देणे.
स्मार्ट ग्रामपंचायतद्वारे स्मार्ट गाव विकास
- जल व्यवस्थापन, कचरा व्यवस्थापन, ऊर्जा वापर नियंत्रण, सीसीटीव्ही यंत्रणा आदी बाबतीत डिजिटल उपाय.
डिजिटल ग्रामपंचायतीचे फायदे
- नागरिकांना घरबसल्या सेवा मिळतात.
- वेळ आणि पैशांची बचत होते.
- प्रशासकीय प्रक्रिया जलद होतात.
- माहिती सहजपणे उपलब्ध होते.
- प्रशासन अधिक पारदर्शक आणि जबाबदार बनते.
डिजिटल ग्रामपंचायतीचे घटक
- ग्रामपंचायत डिजिटल पोर्टल / वेबसाइट
- Seतंत खीरी माहिती, सभेचे निर्णय, निधीचा वापर, योजनांची माहिती.
एससी (Common Service Centers)
- गावातच डिजिटल सेवा केंद्र सुरू करून नागरिकांना सुविधा उपलब्ध करून देणे.
ई-ग्रामस्वराज पोर्टल (eGramSwaraj)
- भारत सरकारचे पोर्टल जेथे, डिजिटल ग्रामपंचायत, ग्रामपंचायतींचे बजेट, योजना व कामांची माहिती असते.
मोबाईल अॅप्स
- काही ग्रामपंचायती स्वतःचे अॅप्स विकसित करतात ज्यामुळे सेवा मोबाइलवर मिळतात.
डिजिटल ग्रामपंचायतद्वारे मिळणाऱ्या सेवा
- 1 मालमत्ता कर ऑनलाइन भरणा आणि पावती.
- 2 प्रमाणपत्रे रहिवासी, उत्पन्न, जात इ. अर्ज व मिळकती.
- 3 ग्रामसभेचे व्हिडिओ ऑनलाईन पाहता येतात.
- 4 विकासकामांचा तपशील निधी, टेंडर, कामाची प्रगती.
- 5 तक्रार निवारण ऑनलाइन तक्रार नोंदणी व ट्रॅकिंग.
- 6 योजना माहिती शासकीय योजनांची माहिती व अर्ज सुविधा
यतीसाठी लागणारी साधने
- संगणक आणि इंटरनेट कनेक्शन.
- प्रोजेक्टर आणि साउंड सिस्टम (ग्रामसभा दाखवण्यासाठी).
- कर्मचारी प्रशिक्षण.
- मोबाइल व वेब अॅप्स.
आव्हाने (Challenges)
- काही गावांमध्ये इंटरनेट कनेक्टिव्हिटीचा अभाव.
- लोकांची डिजिटल साक्षरता कमी.
- कर्मचाऱ्यांचे प्रशिक्षण कमी.
- आर्थिक मर्यादा.
भविष्यातील संधी
- 1 AI आणि IoT चा वापरः कचरा व्यवस्थापन, पाणी पुरवठा, रस्ते देखभाल यासाठी.
- 2 डिजिटल ग्रामसभेचा प्रसारः गावकरी घरबसल्या ग्रामसभा पाहू शकतात.
- 3 नागरिक सहभाग वाढवणेः व्हॉट्सअॅप बॉट्स, अॅप्स द्वारे लोकांच्या प्रतिक्रिया घेणे.
महाराष्ट्रातील उपक्रम
MahaOnline, eGramSwaraj, Digital India या उपक्रमांतर्गत वात को ग्रामपंचायती डिजिटल बनविण्यात आल्या आहेत.डिजिटल ग्रामपंचायत म्हणजे काय? बद्दल थोडक्यात माहिती (What is a digital Gram Panchayat?)
डिजिटल ग्रामपंचायत चे मुख्य उद्देश | |
अधिकृत वेबसाइट | |
मुख्य वेबसाइट | |
Facebook चॅनेलमध्ये सामील होण्यासाठी | |
व्हॉट्सअँप चॅनेलमध्ये सामील होण्यासाठी | |
टेलिग्राम चॅनेलमध्ये सामील होण्यासाठी |