 |
शेतकरी उत्पादक कंपनी (FPC) म्हणजे काय? सुरुवात कशी करायची?
- शेतकरी उत्पादक कंपनी (Farmer Producer Company - FPC) ही शेतकऱ्यांसाठी खास तयार केलेली एक कंपनी स्वरूपातील संस्था आहे, जी त्यांना आर्थिक, सामाजिक आणि व्यावसायिकदृष्ट्या सक्षम बनवते.
- शेतकरी उत्पादक कंपनी म्हणजे अशा शेतकऱ्यांची नोंदणीकृत कंपनी, जिचे सर्व सदस्य (शेअरहोल्डर्स) हे शेतकरीच असतात.
- ही कंपनी शेतीसंबंधित उत्पादन, प्रक्रिया, मार्केटिंग, वितरण, खरेदी, साठवणूक इ. कामांमध्ये गुंतलेली असते.
◆ शेतकरी उत्पादक कंपनीचे उद्दिष्ट
- शेतकऱ्यांना एकत्र करून त्यांचे उत्पन्न वाढवणे.
- शेतीमालाचे चांगले दर मिळवून देणे.
- खत, बियाणे, मशागत साधने एकत्रित खरेदी करून खर्च कमी करणे.
- प्रक्रिया व मूल्यवर्धनाद्वारे शेतमाल विक्री वाढवणे.
- बँका त योजनांमधून कर्ज व मदत मिळवणे.
शेतकरी उत्पादक कंपनी सुरू करण्याची प्रक्रिया.
- सदस्यांची निवड
- किमान दहा ते बारा शेतकरी असणे आवश्यक (जास्त सदस्य असले तरी चालतात).
- सर्व सदस्य शेतकरी किंवा शेतीशी संबंधित व्यवसाय करणारे असावे.
कंपनी नोंदणीसाठी कागदपत्रे
- शेतकऱ्यांचे ओळखपत्र (आधार, PAN)
- शेतीचे ७/१२ उतारे
- पासपोर्ट फोटो
- बँक खाते माहिती
- कंपनीचे नाव आणि ठिकाण ठरवणे
नोंदणी प्रक्रिया (MCA पोर्टलवर)
- डिजिटल सिग्नेचर (DSC) आणि DIN नंबर घ्यावे.
- कंपनीचे (MoA) म्हणजे Memorandum of Association आणि कंपनीचे (AoA)) म्हणजे Articles of Association असे दोन नोंदणी करून तयार करणे.
- + Ministry of Corporate Affairs (MCA) पोर्टलवर नोंदणी करणे.
- ROC (Registrar of Companies) कडून सर्टिफिकेट मिळणे.
बँक खाते उघडणे
- कंपनीच्या नावाने चालू खाते उघडावे.
- सदस्यांची शेअर रक्कम जमा करणे (जसे ₹1000 प्रती सदस्य).
सुरवातीसाठी लागणारे सहाय्य
- नाबार्ड (NABARD) आणि SFAC (Small Farmers Agribusiness Consortium) यांच्याकडून मार्गदर्शन आणि आर्थिक सहाय्य मिळते.
- - कृषी विभाग, आत्मा योजना, मशागत संघ, NGO यांच्याकडून प्रशिक्षण व मार्गदर्शन.
- महाराष्ट्र राज्य कृषी विद्यापीठे आणि कृषी विज्ञान केंद्र (KVK ) सहकार्य करतात.
◆ FPC च्या मुख्य कामगिरीचा अभ्यास
थेट बाजार विक्री
- APMC वगळून ग्राहकांना माल विकणे.
प्रक्रिया उद्योग
- टोमॅटो सॉस, लसूण पेस्ट, मसाला तयार करणे.
सामूहिक खरेदी
- खत, बियाणे ठोक दरात घेणे.
प्रशिक्षण व माहिती
- आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचे प्रशिक्षण देणे.
निर्यात
- शेतीमाल परदेशी पाठविणे (Export Facilitation).
फायदे
- शेती व्यवसायात व्यावसायिकता येते.
- अधिक नफा मिळवता येतो.
- सरकारी योजना, अनुदान थेट कंपनीच्या खात्यात.
- शेतकऱ्यांचा एकसंध आवाज तयार होतो.
- बाजारभावावर नियंत्रण मिळवता येते.
शेतकरी उत्पादक कंपनीचे कायदेशीर स्वरूप
- कायदा 2013 Companies Act, 2013) अंतर्गत नोंदणीकृत.
- शेतकरी उत्पादक कंपनी ही एक "Private Limited" कंपनी असते, पण ती फक्त शेतकऱ्यांसाठीच बनवून चालवली जाते.
- FPC मध्ये कोणताही बाहेरचा (नॉन-फार्मर) डायरेक्टर किंवा गुंतवणूकदार नसतो.
FPC मध्ये प्रमुख पदे आणि जबाबदाऱ्या
- 1अध्यक्ष (Chairman) कंपनीच्या धोरणांवर निर्णय, बैठका घेणे.
- 2 व्यवस्थापक संचालक (Managing Director) योजना राबवणे. दैनंदिन व्यवहार पाहणे,
- 3लेखापाल (Accountant) आर्थिक व्यवहार, नोंदी ठेवणे, अहवाल तयार करणे.
- 4 सदस्य (Members) शेअरधारक म्हणून मताधिकार, लाभांश मिळवणे.
FPC ला मिळणारे अनुदान आणि योजना
SFAC - Equity Grant & Credit Guarantee Scheme : एसएफएसी - इक्विटी अनुदान आणि क्रेडिट हमी योजना
- रु. 15 लाखांपर्यंत इक्विटी ग्रँट.
- बँकेकडून कर्ज घेण्यासाठी हमी योजना.
NABARD Producer Organization Development Fund (PO')F)
- क्षमता विकास, प्रशिक्षण व कार्यशील भांडवल.
PMME योजना (PM Formalisation of Micro Food Processing erprises) पीएमएमई योजना (सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योगांचे पीएम औपचारिकीकरण)
- फूड प्रोसेसिंग उद्योगासाठी आर्थिक सहाय्य.
कृषी विभागाच्या राज्यस्तरीय योजना
- शीतगृह, गोदाम, ट्रान्सपोर्ट वाहनासाठी अनुदान.
FPC मध्ये शेतीमालाचे मूल्यवर्धन कसे करता येते?
- 1 डाळी साफसफाई, पॅकिंग करून विक्री.
- 2 फळे जॅम, जेली, स्क्वॅश तयार करणे.
- 3 भाजीपाला, ड्रायिंग, पावडर, पेस्ट बनवणे.
- 4 धान्य ब्रँडेड पॅकेटमध्ये विकणे.
एफपीसी चालवताना यशस्वी होण्यासाठी टिप्स
- 1 मजबूत नेतृत्व - अध्यक्ष व संचालक अनुभवसंपन्न असावेत.
- 2 सभासदांचे प्रशिक्षण सर्व सदस्यांना व्यवसाय व व्यवस्थापन यांचे प्रशिक्षण द्यावे.
- 3 व्यवसाय योजना तयार करणे मार्केटिंग, आर्थिक अंदाज, उत्पादन योजना यावर भर.
- 4 नेटवर्किंग व भागीदारी कृषी विभाग, NGOs, बँका, कंपन्यांशी संबंध ठेवावेत.
- 5 डिजिटल वापर - WhatsApp, Google Sheets, QR कोड पद्धतीने ठेवणे.
 |
वनहक्क धारक अँग्रीस्टॅक बद्दल थोडक्यात माहिती (Is a plot near the city a good investment?)
वन हक्क धारकांनी अँग्रीस्टॅकचे मुख्य उद्देश | |
अधिकृत वेबसाइट | |
मुख्य वेबसाइट | |
Facebook चॅनेलमध्ये सामील होण्यासाठी | |
व्हॉट्सअँप चॅनेलमध्ये सामील होण्यासाठी | |
टेलिग्राम चॅनेलमध्ये सामील होण्यासाठी |